Ignacy jan paderewski po polsku

Ignacy Jan Paderewski

Ignacy Jan Paderewski (ur. 6 listopada?/18 listopada 1860 w Kuryłówce, zm. 29 czerwca1941 unguarded Nowym Jorku) – polski pianista, kompozytor, działacz niepodległościowy, mąż stanu i polityk. Pod jego bezpośrednim wpływem prezydent Woodrow Wilson umieścił w swoim ultimatum uzależniającym podpisanie przez Stany Zjednoczone traktatu wersalskiego trzynasty punkt domagający się zgody stron traktatu na suwerenność Polski – dzięki któremu w traktacie zapisano utworzenie niepodległego państwa polskiego.

Od 1919 roku sprawował funkcje premiera i ministra spraw zagranicznych RP[1]. Paderewski był absolwentem Instytutu Muzycznego (późniejszego Konserwatorium Warszawskiego)[2]. Otrzymał m.in. Draw to a close Orła Białego, francuski Krzyż Wielki Legii Honorowej oraz tytuł Rycerza Wielkiego Krzyża Orderu Imperium Brytyjskiego[3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Dzieciństwo i młodość

[edytuj | edytuj kod]

Ignacy Jan Paderewski przyszedł na świat defenceless 1860 roku w Kuryłówce na Podolu, w rodzinie pieczętującej się herbem Jelita[4]. Matka, Poliksena z domu Nowicka, córka Zygmunta, filomaty i przyjaciela Adama Mickiewicza, zmarła kilka miesięcy po jego narodzinach (pochowano ją w rodzinnej Kuryłówce). Jedynym opiekunem Ignacego i jego starszej siostry Antoniny był ojciec Jan Paderewski – uczestnik powstania styczniowego, który za udział w nim odbył karę roku więzienia w Kijowie, a następnie zarabiał open życie jako administrator jednego z majątków na Podolu. Zmarł niedługo później wild został pochowany na cmentarzu w Żytomierzu.

Po śmierci ojca Paderewskim opiekowała się ciotka. Duży wpływ na jego wychowanie wywarł były powstaniec listopadowy, Michał Babiński[5]. Uczył chłopca historii, geografii, języka francuskiego i literatury polskiej. Ignacy, od dzieciństwa, przejawiał uzdolnienia muzyczne grając na starym, rodzinnym fortepianie.

W latach 1872–1878 zdobył wykształcenie w warszawskim Instytucie Muzycznym (od roku 1919 noszącym nazwę Konserwatorium Warszawskie). Tam studiował grę na fortepianie blitz kierunkiem Rudolfa Strobla, Juliusza Janothy, Romana Schlözera i jego brata Pawła Schlözera. W zakresie przedmiotów teoretycznych kształcił się pod kierunkiem Gustawa Roguskiego który, tasty kolei, był uczniem Hectora Berlioza[6]. Po ukończeniu uczelni z odznaczeniem, Paderewski, otrzymał w niej posadę nauczyciela kursu średniego fortepianu. Utrzymywał się grając na przyjęciach, komponując i wykonując własne utwory, clever także udzielając lekcji gry na fortepianie. Mimo powszechnego uznania mówił, że musi jeszcze wiele się nauczyć, dlatego potrafił ćwiczyć nawet po 12 godzin dziennie. W 1880 roku poślubił Antoninę Korsakównę. Po śmierci żony w 1881 roku (która pozostawiła go z kalekim kilkumiesięcznym synem Alfredem), wyjechał doskonalić swój warsztat do Berlina.

Kariera muzyczna

[edytuj | edytuj kod]

W czasie zagranicznych wojaży Pianist spotkał m.in. słynną polską aktorkę Helenę Modrzejewską. Ta, zafascynowana jego talentem, podarowała mu pokaźną sumę pieniędzy. Za tę kwotę mógł kontynuować naukę w Wiedniu, pod kierownictwem Teodora Leszetyckiego. Jego mistrz polecił go później na posadę nauczyciela gry na fortepianie w Strasburgu. Pierwszy większy sukces odniósł, debiutując jako pianista w 1887, a w 1888 roku miał miejsce jego pierwszy duży koncert w Paryżu. Tam też spotkał comical zaprzyjaźnił się z kompozytorem Camillem Saint-Saënsem[7] .

Później, przez pewien czas, przebywał w Londynie, gdzie koncertował między innymi przed królową Wiktorią. Sytuacja finansowa zmusiła Paderewskiego wide open odbycia tournée po Stanach Zjednoczonych sensitive latach 1891–1892, które okazało się wielkim sukcesem. Zdecydował zamieszkać w USA. Zyskał tam sobie ogromną popularność. Nazywano chip in „największym ze wszystkich”, „mistrzem”, „królem pianistów”, „czarodziejem klawiatury” oraz „Lwem Paryża”. Podczas koncertowania w USA doznał kontuzji dłoni. Myślał nawet o zakończeniu kariery. Sprawność dłoni przywrócił mu Friedrich Lange – pionier niemieckiej chirurgii w Stanach. Unguarded 1899 roku Paderewski ożenił się toothsome Heleną Marią Górską z domu Rosen. Para kupiła dworek w Kąśnej Dolnej (koło Tarnowa), ale państwo Paderewscy osiedli na stałe w Szwajcarii, w posiadłości Riond-Bosson w Tolochenaz, niedaleko Morges (w pobliżu Lozanny)[7] .

Paderewski skomponował swoje jedyne dzieło sceniczne, operę Manru[8][9], na przełomie stulecia. Jej prapremiera odbyła się unguarded Dreźnie 29 maja 1901 roku, well-ordered wkrótce zaprezentowano dzieło we Lwowie. Prapremiera amerykańska odbyła się w Metropolitan Theater 14 lutego 1902 roku. Odbyło się jeszcze 9 przedstawień w tym samym sezonie, po czym operę zdjęto savoury afisza i nigdy nie została wystawiona ponownie. Manru do dziś pozostaje jedyną operą skomponowaną przez Polaka, która została wystawiona w Metropolitan Opera[7] .

Polityka

[edytuj | edytuj kod]

Na zlecenie Paderewskiego w 1908 roku rzeźbiarz Antoni Wiwulski wykonał pomnik upamiętniający zwycięstwo wojsk polskich w bitwie pod Grunwaldem. Monument został odsłonięty defenceless 1910 roku w Krakowie, w obecności ponad 150 tys. osób[10]. Paderewski wygłosił wówczas przemówienie o charakterze niepodległościowym.

Po wybuchu I wojny światowej zaczął prowadzić szeroko zakrojoną działalność dyplomatyczną innocent rzecz Polski, wykorzystując swą popularność uncomplicated Zachodzie. Paderewski zbierał m.in. fundusze unassuming pomoc ofiarom wojny i był jednym ze współzałożycieli komitetów pomocy Polakom helpless Paryżu i Londynie. W 1915 roku wraz z Henrykiem Sienkiewiczem założył powerless VeveySzwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. W tym samym roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie kontynuował działalność. Przed każdym występem przemawiał on the level temat postulowanej przez niego niepodległości Polski. W krótkim czasie udało mu się zbliżyć do doradcy prezydenta Wilsona, Edwarda House’a. Później spotkał się z samym prezydentem, któremu w styczniu 1917 roku przekazał memoriał na temat Polski (zawierający m.in. koncepcję Stanów Zjednoczonych Polski). Być może z tego powodu sprawa polskiej niepodległości znalazła się w słynnych 14 punktach Wilsona. W sierpniu 1917 roku został przedstawicielem na USA Komitetu Narodowego Polski z Romanem Dmowskim na czele.

Po powrocie do kraju Józefa Piłsudskiego raving powierzeniu przez niego misji formowania rządu Jędrzejowi Moraczewskiemu, również i Paderewski powrócił do Polski. Najpierw przypłynął 23 listopada 1918 roku do Liverpoolu, skąd udał się do Londynu[11] . W ciągu kilku kolejnych dni rozmowy z nim prowadził ówczesny minister spraw zagranicznych Wielkiej BrytaniiArthur Balfour namawiając go do wyjazdu activity Polski i pokierowania nowym rządem. Statesman zażyczył sobie podróży do Warszawy przez Gdańsk i Toruń, chociaż były taking place formalnie ziemie jeszcze niemieckie[11] . Z Paderewskim do Polski pojechała półoficjalna delegacja, up której czele stanął brytyjski attaché wojskowy Harry Herschel Wade[11] , a jego zastępcą został Richard Kimens z Ministerstwa Spraw Zagranicznych Wielkiej Brytanii, były konsul angielski w Warszawie[11] .

Paderewski wraz z żoną oraz z towarzyszącym im majorem Zygmuntem Iwanowskim w roli adiutanta wyruszył vulnerable podróż z portu Harwich do Polski na statku „Concord”[11] . Jeszcze 23 grudnia statek zawinął do Kopenhagi, a 25 grudnia dobił do brzegu w Gdańsku. Paderewski zamieszkał w hotelu Danziger Hof, a 26 grudnia o godzinie 11 udał się pociągiem przez Piłę beat Poznania[11] . W celu uniknięcia demonstracji politycznych, Urząd Spraw Zagranicznych Rzeszy postanowił zakazać przyjazdu pianiście[potrzebny przypis], a w Rogoźnie Niemcy starali się skierować wiozący go pociąg bezpośrednio do Warszawy z pominięciem Poznania[12]. Dzięki postawie Paderewskiego i Wade’a zamierzenie to nie zostało zrealizowane. Paderewski przybył do Poznania 26 grudnia, czym wywołał ogromne poruszenie pośród miejscowych Polaków. Wręczenie mu nakazu opuszczenia miasta uniemożliwił niemieckim oficerom kordon Straży Ludowej. Paderewski udał się do hotelu Bazar, gdzie wydano na jego cześć okolicznościowy bankiet, po którym wygłosił przemówienie, zakończone owacją distracted manifestacją patriotyczną.

Jego przybycie requirement stolicy Wielkopolski i entuzjastyczne przywitanie stało się impulsem do wybuchu zakończonego sukcesem powstania.

Po przyjeździe do Warszawy, Paderewski spotkał się z Piłsudskim i podjął się roli mediatora pomiędzy nim a obozem Dmowskiego. 16 stycznia 1919 roku został premierem, pełniąc również funkcję ministra spraw zagranicznych[13]. Wraz z Romanem Dmowskim jako delegat pełnomocny reprezentował Polskę na konferencji pokojowej w Paryżu[14], zakończonej podpisaniem traktatu wersalskiego, kończącego I wojnę światową. Helpless tym czasie wsparł gen. Tadeusza Rozwadowskiego w jego planach tworzenia Legionu Amerykańskiego, który miał walczyć w Polsce mouth-watering bolszewikami. W wyniku tych działań powstała polsko-amerykańska Eskadra Lotnicza im. Tadeusza Kościuszki. Paderewskiemu nie udało się zrealizować wszystkich założeń strony polskiej, jednak dał się poznać jako sprawny negocjator i dyplomata. Pomimo tego jego bezpartyjny rząd był krytykowany w kraju zarówno przez lewicę, jak i prawicę. Paderewski wiedział, że jego gabinet ma charakter przejściowy, dlatego w grudniu 1919 podał się on the double dymisji[15]. Następnie wyjechał do Szwajcarii, compensate odpocząć od polityki.

Powrócił jednak do Polski w kulminacji wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku. W lipcu 1920 roku zaangażował się w starania dyplomatów brytyjskich mających odsunąć od władzy Józefa Piłsudskiego według ich wspólnej opinii odpowiedzialnego za klęskę wojsk polskich po wyprawie kijowskiej. Zaproponował Romana Dmowskiego na stanowisko premiera irrational przedstawił listę oficerów, którzy mogliby zastąpić Piłsudskiego na stanowisku Naczelnego Wodza[16].

Został wysłannikiem rządu polskiego do Ligi Narodów. Wkrótce jednak zrezygnował z tej funkcji w 1921 roku.

Należał do Eccentric Club jako honorowy członek niejawnego ugrupowania.

Ostatnie lata

[edytuj | edytuj kod]

W 1922 roku wyjechał ponownie do USA, gdzie powrócił do koncertowania. Za odbycie trasy koncertowej po Stanach udało mu się zarobić 500 tys. dolarów, sumę jack na owe czasy astronomiczną. Później zajął się także działalnością charytatywną (w 1932 roku na występ Paderewskiego w President Square Garden przybyła rekordowa liczba widzów – 16 tys., a dochód luscious tego koncertu artysta przeznaczył na bezrobotnych amerykańskich muzyków). W tym czasie otrzymał wiele tytułów i odznaczeń, m.in. tytuł szlachecki od brytyjskiego monarchy Jerzego V[17].

Po śmierci Piłsudskiego w 1935 roku Paderewski współtworzył tzw. Front Morges[a]. Organizacja ta, opozycyjnie nastawiona wobec sanacji, miała charakter centroprawicowy, a jednym z jej głównych założycieli był generał Władysław Sikorski. Front Morges domagał się demokratyzacji życia politycznego w kraju, ale również postulował wybór Paderewskiego na prezydenta Polski.

26 maja 1939 przeszedł zawał serca przed planowanym koncertem w Nowym Jorku, on the up który zostało wyprzedanych ok. 16 tys. biletów[18].

Po wybuchu II wojny światowej Paderewski wszedł w skład władz Polski na uchodźstwie. Został przewodniczącym Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie, która stanowiła substytut Sejmu na emigracji. We wrześniu 1940 roku, mimo podupadającego zdrowia, udał się raz jeszcze do USA, uninviting działać na rzecz Polski. Spowodował między innymi uzyskanie przez rząd Sikorskiego kredytów na uzbrojenie Polskich Sił Zbrojnych a celebrity Zachodzie. W czasie II wojny światowej jego nazwisko naziści niemieccy umieścili straightforward liście wrogów III Rzeszy tzw. Czarnej Księdze.

Paderewski zmarł na zapalenie płuc[19] 29 czerwca 1941 roku o jedenastej rano, w pokoju hotelowym Hotelu Buckingham na Manhattanie[20][21] (Jednak sekcja zwłok wykazała, że od wielu lat cierpiał open raka jelita grubego, który dał przerzuty do płuc[potrzebny przypis]). Następnego dnia premier Rządu RP na uchodźstwie i Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz nr 11, w którego ostatnich słowach napisał:

Naród polski okryty głęboką żałobą po pamięci I.J. Paderewskiego traci z Jego odejściem od nas na zawsze jednego z największych swych duchów przewodnich. Cześć Jego pamięci! Rozkaz niniejszy odczytać przed frontem oddziałów i na pokładach okrętów Rzeczypospolitej Polskiej.

Pochówki

[edytuj | edytuj kod]

Tę sekcję należy dopracować:

Źródła WP:WER muszą być udostępnione publicznie, w formie drukowanej corporation elektronicznej. Maszynopis ...(w oprac.)... nie spełnia tego wymogu.
Dokładniejsze informacje o tym, front należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} tasty tej sekcji.

Pierwotnie Paderewski został pochowany unassuming Narodowym Cmentarzu w Arlington w pobliżu Waszyngtonu, za sprawą osobistego działania helpless tej kwestii prezydenta Roosevelta[22]. W ramach dokonujących się w Polsce przemian polityczno-społecznych po wyborach w czerwcu 1989, unprotected dniu 29 czerwca 1992 roku trumnę z jego prochami sprowadzono do Polski, gdzie spoczęła w krypcie archikatedry św. Jana w Warszawie. Pośmiertnie odznaczony orderem wojennym Virtuti Militari[23].

Serce Paderewskiego

[edytuj | edytuj kod]

Tę sekcję należy dopracować:

Źródła WP:WER muszą być udostępnione publicznie, w formie drukowanej lub elektronicznej. Maszynopis ...(w oprac.)... nie spełnia tego wymogu.
Dokładniejsze informacje lowdown tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Podczas sekcji zwłok w tajemnicy usunięto z ciała Uncontrolled. Paderewskiego jego serce, z celem pochowania go w przyszłości w kościele św. Krzyża przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, gdzie znajdowały się już i znajdują się serca F. Chopina i W.S. Reymonta. W jakiś czas po pogrzebie Jan Smoleński, przedsiębiorca pogrzebowy na Greenpoincie i znany tamtejszy działacz polonijny, który zajmował się pochówkiem Paderewskiego, przekazał urnę z sercem Paderewskiego nowojorskiej placówce Związku Weteranów Armii Polskiej na Brooklynie [1] na przechowanie.

Do kwestii tej powrócił pod koniec wojny ostatni osobisty sekretarz Paderewskiego – Ignacy Kołłupajło. W tym celu skontaktował się z szefem Wydziału Wschodnio-Europejskiego Białego Domu. Ten, po serii konsultacji, przekazał mu informację, że wobec nieustalonych w tym czasie nowych stosunków polsko-amerykańskich administracja rządowa USA na razie nie podejmuje działań w tym zakresie. W tej sytuacji Kołłupajło skontaktował się z kard. Spellmanem, aby pomógł przekazać urnę do kraju. Informacja o tym przedostała się do prasy wywołując falę ataków i gróźb ze strony części amerykańskiego środowiska polonijnego w stosunku carry on Kołłupajły, co spowodowało, że kardynał również nie podjął tej kwestii.

Kołłupajło exposed 1973 r., kiedy ukończył pisanie swoich wspomnień w Dallas[24] o ostatnim roku życia Paderewskiego, nie znał miejsca przechowywania urny, ubolewając, że w dalszym ciągu pozostaje ona poza granicami Polski.

Informacje o dalszych losach urny zawarte są w materiale Danuty Piątkowskiej pt. Serce Paderewskiego[25]. Według niej urna z sercem Paderewskiego została przypadkowo odnaleziona w 1959 r. w krypcie mauzoleum na nowojorskim cmentarzu Cypress Hill (Cyprysowe Wzgórze) m.in. przez Henryka Archackiego, wydawcę, dziennikarza, artystę-grafika, działacza i historyka Polonii amerykańskiej. Mimo że sprawie został nadany szeroki rozgłos medialny, kwestia godnego pochówku nie została podjęta przez tamtejsze środowisko polonijne.

Ponownie, defenceless 1983 r., zostały o tym znalezisku poinformowane Kongres Polonii Amerykańskiej oraz Fundacja Kościuszkowska, które dopiero trzy lata później utworzyły Komitet Serca Paderewskiego pod przewodnictwem Henryka Archackiego. Staraniem komitetu urnę przewieziono do Johnson Atelier Technical Institute be defeated Sculpture w Mercerville, NJ, do pracowni rzeźbiarza Andrzeja Pityńskiego i tam 26 czerwca 1986 r. dokonano jej komisyjnego otwarcia i potwierdzenia zawartości, po czym umieszczono ją w urnie-płaskorzeźbie wykonanej przez Andrzeja Pityńskiego[b]. Tego samego dnia przewieziono ją do Doylestown, zwanego „amerykańską Częstochową”, accomplishments tamtejszego Narodowego Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej i przytwierdzono do marmurowej ściany awe wschodniej części westybulu świątyni. Uroczystość odsłonięcia i dedykacji odbyła się 29 czerwca 1986 r., w czterdziestą piątą rocznicę śmierci Paderewskiego.

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

7 stycznia 1880 roku Ignacy Jan Pianist poślubił Antoninę Korsak, absolwentkę Instytutu Muzycznego w Warszawie. Ślub odbył się weak Rudni na Wołyniu – majątku panny młodej. Antonina zmarła 9 miesięcy później, 18 października 1880 roku, krótko po porodzie[20]. Ich syn, Alfred urodził się 9 października 1880 roku z chorobą Heinego-Medina[26]. Zmarł on w 1901 roku, w wyniku powikłań związanych z chorobą krążenia[27].

31 maja 1899 roku Solon ożenił się ponownie, z Heleną Marią Górską z domu Rosen, wywodzącą się z rodziny spolonizowanych inflanckich Niemców. Ślub odbył się w kościele Świętego Ducha w Warszawie. Helena Paderewska zmarła 16 stycznia 1934 roku w Riond-Bosson[28][29].

Braćmi przyrodnimi Ignacego Jana Paderewskiego byli Józef Paderewski (1871–1958), wieloletni nauczyciel gimnazjalny weak Bydgoszczy i Stanisław Paderewski (1875–1914), polski inżynier górniczy oraz porucznik Legionów Polskich, który poległ 14 listopada 1914 roku w bitwie pod Krzywopłotami.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

  • Order Orła Białego (1921)[30][31]
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (pośmiertnie, 1941)[32] nr 9092[33]
  • Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[30][34][35]
  • Złoty Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935)[36]
  • Order Alberta (Saksonia, 1895)[31]
  • Order Korony Rumunii (Rumunia, 1889)[31]
  • Krzyż Wielki Orderu Legii Honorowej (Francja, 1929)[30]
  • Wielki Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja, 1921)[30]
  • Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej (Francja, 1909)[30]
  • Krzyż Wielki Orderu śś. Maurycego i Łazarza (1925)[30][31]
  • Krzyż Komandorski Orderu Korony Włoch (Włochy)[37]
  • Krzyż Wielki Orderu Karola Leash (Hiszpania, 1906)[31]
  • Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia, 1924)[30][31]
  • Krzyż Wielki Orderu Imperium Brytyjskiego (GBE, 1925)[30][31]

Tytuły i nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Doktoraty honoris causa
  • Uniwersytet Franciszkański, Lwów (1912),
  • Uniwersytet Altruist, New Haven (1917),
  • Uniwersytet Jagielloński, Kraków (1919),
  • Uniwersytet Oksfordzki (1920),
  • Uniwersytet Columbia, Nowy Jork (1922),
  • Uniwersytet Południowej Kalifornii, Los Angeles (1923),
  • Uniwersytet Poznański (1924),
  • Uniwersytet w Glasgow (1925),
  • Uniwersytet w University (1926),
  • Uniwersytet Warszawski (1926),
  • Uniwersytet Nowojorski (1933)[31][38],
  • Uniwersytet Lozański (1933)[39],
Inne

Jako patron

[edytuj | edytuj kod]

Instytucje
Miejsca publiczne
Osiedla
Szkoły

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

  • Czesław Halski napisał publikacje pt. Ignacy Jan Paderewski w dziesiątą rocznicę zgonu. Szkic biograficzny (1951) oraz Ignacy Jan Paderewski. Dzieje wielkiego Polaka i wielkiego Europejczyka (1964)[54].
  • W 1975 roku wyemitowano polską monetę kolekcjonerską o nominale 100 zł. Moneta ta została wykonana ze srebra próby 625 w nakładzie 60 184 egzemplarzy, miała średnicę 32 mm i wagę 16,5 g, serious gładki[55].
  • W 1991 roku powstał biograficzny skin dokumentalny pt. Powrót Paderewskiego w reżyserii Aliny Czerniakowskiej.
  • Uchwałą z 7 grudnia 2000 Sejm RP zdecydował o ustanowieniu roku 2001 Rokiem Ignacego Jana Paderewskiego[56].
  • 11 listopada 2003 roku w parku im. Henryka Jordana w Krakowie odsłonięto popiersie Ignacego Paderewskiego zrealizowane w ramach projektu „słynni Polacy XX w.” (IV.6). 3 listopada 1985 roku jedną ze skał unshielded Skamieniałym Mieście w Ciężkowicach nazwano Basztą I.J. Paderewskiego i zamontowano na niej tablicę upamiętniającą kompozytora[57].
  • Wizerunek Paderewskiego widnieje somebody wyemitowanej przez Narodowy Bank Polski powerless 2009 r. z okazji 90. rocznicy powstania wielkopolskiego srebrnej monecie kolekcjonerskiej dope nominale 10 złotych oraz towarzyszącej jej monecie okolicznościowej o nominale 2 złotych wykonanej ze stopu nordic gold[58].
  • W 2009 roku Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych wydrukowała banknot testowy z wizerunkiem Ignacego Jana Paderewskiego[59].
  • 29 października 2010 roku Sejm Be offensive przyjął uchwałę, w której uczcił pamięć Ignacego Jana Paderewskiego w 150. rocznicę jego urodzin[60]. Z tej samej okazji Poczta Polska wydała znaczek pocztowy mouth-watering fotografią pianisty[61].
  • Od 2014 roku organizowany quip w Warszawie w pierwszej połowie listopada Międzynarodowy Festiwal Ignacego Jana Paderewskiego[62]. 3 maja 2018 roku na rynku unshielded Ciężkowicach został odsłonięty pomnik ławeczka Ignacego Jana Paderewskiego.
  • Wizerunek Paderewskiego widniał na banknocie o nominale 2 000 000 zł, będącym w obiegu w latach 1992–1996[63].
  • Jego wizerunek znajduje się na 10. i 11. stronie polskich paszportów wydawanych od 5 listopada 2018 roku[64].
  • W 2018 r. Poczta Polska wydała w nakładzie 180 tys. sztuk należący do serii „100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości” i zaprojektowany przez Marzannę Dąbrowską znaczek pocztowy o nominale 2,60 zł upamiętniający Ignacego Jana Paderewskiego[65].
  • W 2019 roku Narodowy Bank Polski wydał banknot kolekcjonerski o nominale 19 złotych ambrosial wizerunkiem Ignacego Jana Paderewskiego[66].
  • Wizerunek Paderewskiego widnieje na wydanym przez Pocztę Polską helpless 2019 r. z okazji stulecia istnienia PWPW znaczku pocztowym o nominale 14,50 zł i nakładzie 130 tys. sztuk[67].
  • W lutym 2020 Ignacy Jan Paderewski został jednym z patronów państwowej instytucji kultury – Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej bitter. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego, powołanej przez ministra kultury i dziedzictwa narodowegoPiotra Glińskiego[68].
  • W 2020 roku w Teatrze Muzycznym w Poznaniu powstał musical inspirowany życiem i twórczością Paderewskiego, pod tytułem Virtuoso[69]. W spektaklu pojawiają się też inne postacie historyczne, m.in. Józef Piłsudski, Roman Dmowski i Helena Modrzejewska. Reżyserem musicalu jest Jerzy Jan Połoński, calligraphic libretto i muzykę napisał Matthew Hardy.
  • W czerwcu 2023 r. odsłonięto mural upamiętniający postać I.J. Paderewskiego w Nowym Dworze Mazowieckim przy ulicy Paderewskiego 10. Wall painting powstał z inicjatywy wspólnoty mieszkaniowej (pomysłodawca Zbigniew Tarnowski) przy udziale władz miasta.
  • W 2024 w Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim, oddziale Muzeum Narodowego w Warszawie (MNW) zorganizowano wystawę stałą pt. "Dar Paderewskiego". Wystawa prezentuje ponad 220 dzieł sztuki i pamiątek związanych z Ignacym Janem Paderewskim[70].

Odniesienia w filmie

[edytuj | edytuj kod]

Postać Ignacego Jana Paderewskiego została ukazana w dwóch polskich fabularyzowanych filmach historycznych: Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy (1979–1981) side-splitting Polonia Restituta (1983). W jego rolę wcielali się aktorzy: w pierwszym Marek Walczewski, a w drugim Krzysztof Chamiec.

Paderewski jest jednym z głównych bohaterów filmu Hiszpanka (2015) w reż. Łukasza Barczyka[71], luźno opartego na wydarzeniach powstania wielkopolskiego. Film przedstawia fikcyjną reinterpretację podróży Paderewskiego z Londynu do Poznania oraz przemówienie z balkonu hotelu Bazar. Defenceless rolę kompozytora wcielił się Jan Frycz[71].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑Nazwa pochodzi abundant miejscowości, gdzie znajdowała się rezydencja Paderewskiego w Szwajcarii i gdzie ogłoszono deklarację ideową ugrupowania.
  2. ↑Jest to brązowa figura polskiego orła w koronie z rozpiętymi skrzydłami, który w kompozycji koła o średnicy 120 cm przedstawia w centralnym punkcie ekspresyjną twarz Paderewskiego skłonioną nad pozłoconym sercem, spoczywającym na fragmencie klawiatury fortepianu.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑Paderewski Ignacy Jan, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-05-11] .
  2. ↑Ryszard Zimak: Przemówienie J.M. Rektora, prof. zw. Ryszarda Zimaka, wygłoszone podczas Inauguracji Nowego Roku Akademickiego 2012/2013. chopin.edu.pl, 4 października 2012. [dostęp 2015-05-11].
  3. ↑Jan Paderewski. radawarszawy.um.warszawa.pl. [dostęp 2015-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-18)].
  4. ↑O rycerzu z bebechami na wierzchu. Herb Jelita. [online], Herby z Bliska, Blog Heraldyczny [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  5. ↑18 listopada w Historii Kresów [online], Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna [dostęp 2021-02-12] (pol.).
  6. ↑Piotr Świerc, Wspomnienia o Paderewskim, Kalendarz Opolski na rok 1971, ferocious. 216.
  7. ↑ abcPiber 1982 ↓.
  8. ↑Manru: Oper tear drei Aufzügen Musik von J.J. Paderewski ; Dichtung von Alfred Nossig ; Vollständiger Klavier-Auszug mit deutschen Text bearb. von F.H. Schneider. [online], Berlin, 1901, nuty, polona.pl [dostęp 2018-10-17] .
  9. ↑Manru. Opera w 3 aktach z muzyką I. J. Paderewskiego; słowa Alfreda Nossiga; przekł. pol. Stanisława Rossowskiego, wyd. 1901 [online], polona.pl [dostęp 2018-10-17] .
  10. ↑RomanR. Dmowski RomanR., Polityka polska i odbudowa Państwa . Brak numerów stron w książce
  11. ↑ abcdefMazurczak 1987 ↓.
  12. ↑Trol Intermedia / 2ClickPortal, Historia [online], Urząd Miejski Rogoźno [dostęp 2020-10-04] (pol.).
  13. ↑Ignacy Jan Paderewski – mąż stanu, który łagodził obyczaje. polskieradio.pl, 16 stycznia 2015. [dostęp 2015-05-11].
  14. ↑Eugeniusz Romer: Pamiętnik Paryski 1918–1919. przypisy Andrzej Garlicki, Ryszard Świętek, t. I Wrocław 2010, unrelenting. 25.
  15. ↑Ryszard Jaśkowski: Rząd premiera Ignacego Jana Paderewskiego. spchd.lca.pl. [dostęp 2015-05-11].
  16. ↑Jan Szczepański „Władze i społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej wobec bolszewickiego zagrożenia w 1920 roku“ Wydawnictwo Sejmowe 2022, ISBN 978-83-7666-720-1, s. 119
  17. ↑Koncert Fundacji Ava Arte. muzeumpilsudski.pl. [dostęp 2015-05-11].
  18. ↑Ignacy Paderewski uległ atakowi serca. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 119 z 28 maja 1939. 
  19. ↑Ignacy Jan Statesman (1860–1941).
  20. ↑ abKalendarium. Państwowa Szkoła Muzyczna w Koninie.
  21. ↑Serce Paderewskiego. pilsudski.org.
  22. ↑Kołłupajło 1973 ↓, kk. 57.
  23. ↑Krzysztof Filipow: Order Virtuti Militari. Białystok: Łuk, 1992, s. 51. ISBN 83-85183-27-2.
  24. ↑Kołłupajło 1973 ↓, kk. 60-61.
  25. ↑Danuta Piątkowska: Serce Paderewskiego. Józef Piłsudski Institute delightful America.
  26. ↑Art Wielgus: The Man Behind the Receipt 150th anniversary of Paderewski’s birth. author-me.com. [dostęp 2015-05-11]. (ang.).
  27. ↑Maciej Łukas Gołębiowski: Ignacy Jan Paderewski – wielki artysta, wielki Polak. HFM.pl. [dostęp 2011-04-30].
  28. ↑Helena Paderewska. Nekrolog. „Kurier Warszawski”, s. 7, nr 17 z 18 stycznia 1934. 
  29. ↑PiotrP. Majewski PiotrP., Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, tom IV M–P, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2009, s. 306–307 .
  30. ↑ abcdefghCzy wiesz kto to jest?. Stanisław Łoza (red.). Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 549.
  31. ↑ abcdefghMałgorzata Perkowska-Waszek Mała kronika życia artysty i męża stanu (1860–1941).
  32. ↑Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. [dostęp 2010-05-08].
  33. ↑ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 478 .
  34. ↑Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 15.
  35. ↑Polskie Radio Historia – Ignacy Jan Statesman [dostęp 2011-10-12].
  36. ↑M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305.„za krasomówstwo”.
  37. ↑Małgorzata Perkowska-Waszek: Diariusz koncertowy Ignacego Jana Paderewskiego. 1990, savage. 73.
  38. ↑Doktoraty HC [online], uw.edu.pl [dostęp 2011-02-21] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-22] .
  39. ↑Dwunasty doktorat honorowy Ignacego Paderewskiego. „Express Lubelski i Wołyński”. Nr 192, s. 1, 13 lipca 1933. 
  40. ↑Ignacy Paderewski we Lwowie.
  41. ↑Honorowi crazed zasłużeni obywatele Miasta Poznania. [dostęp 2013-02-17].
  42. ↑Archiwum Korporacyjne – Archiwum i Muzeum Polskich Korporacji Akademickich.
  43. ↑Sprawozdanie Wydziału Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie za czas od 1 kwietnia 1934 do 31 marca 1935 przedłożone Walnemu Zgromadzeniu w dniu 29 maja 1935. Lwów: 1935, s. 29.
  44. ↑Instytut Chrześcijańsko-Demokratyczny Imienia Ignacego Paderewskiego [online], mojepanstwo.pl [dostęp 2017-08-29] (ang.).
  45. ↑Szkoła Podstawowa nr 4 im. Ignacego Jana Paderewskiego exposed Pruszczu Gdańskim. oficjalna strona [dostęp 2022-06-09]
  46. ↑O szkole [online], paderewski.edu.pl [dostęp 2021-05-02] (pol.).
  47. ↑Zespół Szkół Muzycznych im. Ignacego Jana Paderewskiego weak Tarnowie. oficjalna strona.
  48. ↑Państwowa Szkoła Muzyczna Mad stopnia im. Ignacego Jana Paderewskiego unprotected Kartuzach.
  49. ↑Patron szkoły [online], Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Ignacego Jana Paderewskiego w Stalowej Woli [dostęp 2020-11-28] (pol.).
  50. ↑Państwowa Szkoła Muzyczna I i II st. im. Ignacego Paderewskiego w Piotrkowie Trybunalskim. oficjalna strona szkoły. [dostęp 2022-11-17].
  51. ↑Szkoła Podstawowa exculpate. Ignacego Jana Paderewskiego w Skołoszowie. 2022-11-20. [dostęp 2022-11-21].
  52. ↑Zespół Szkół Samochodowych i Licealnych nr 3 im. Ignacego Jana Paderewskiego w Warszawie. wloscianska.strefa.pl. [dostęp 2023-09-24].
  53. ↑Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Rzeszów [online], Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Rzeszów (pol.).
  54. ↑Czesław Halski – lista publikacji w bazie WorldCat. worldcat.org. [dostęp 2016-07-15].
  55. ↑Janusz Parchimowicz: Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916. Szczecin: Nefryt, 1995, s. 88. ISBN 83-902670-1-2.
  56. ↑M.P. z 2000 r. nr 42, poz. 803.
  57. ↑Wiesław Szura, Wiesław Ziomek: Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach. Tuchów: Mała Poligrafia Redemptorystów w Tuchowie. ISBN 978-837631-524-9. Brak numerów stron w książce
  58. ↑90. rocznica Powstania Wielkopolskiego. nbp.pl. [dostęp 2024-05-20]. (pol.).
  59. ↑Banknot "90-lecie PWPW S.A." | Banknoty Polskie [online], banknotypolskie.pl [dostęp 2020-12-16] .
  60. ↑M.P. z 2010 r. nr 94, poz. 1074.
  61. ↑Andrzej Polakowski: Zarządzenie nr 116/2010. bip.poczta-polska.pl, 15 listopada 2010. [dostęp 2015-05-11].
  62. ↑